Choroba afektywna dwubiegunowa (Chad)

Choroba afektywna dwubiegunowa (w skrócie ChAD) to zaburzenie polegające na naprzemiennie występujących po sobie epizodach depresyjnych i maniakalnych lub hipomaniakalnych. Możliwe są również epizody mieszane.

W epizodzie depresyjnym obserwujemy znaczący spadek nastroju i energii, pesymizm, brak wiary w siebie, nawracające lęki, niezdolność do wykonywania najprostszych czynności. Pacjent może spowolniały ruchowo, trudno mu nawiązać kontakt wzrokowy i słowny. Chory jest napięty albo senny, ma obniżone libido, nie ma ochoty jeść, stale odczuwa lęk.

  Drugą stroną choroby są epizody maniakalne. W tej fazie choroby pacjent często zachowuje się „jak w cudownym śnie”. Jest przekonany, że może wszystko, jest niesamowicie zdolny i aktywny, ma poczucie posiadania wyjątkowej mocy, przyspieszony tok myślenia, a jednocześnie problemy z koncentracją uwagi. Często nie odczuwa głodu, ani zmęczenia, odczuwa nadmiar sił, pomysłów, wiary w siebie i swoją moc sprawczą. Osoby w manii często mają wzmożone libido. Zdarzają się im przypadkowe kontakty seksualne, romanse. Ponadto zachowują się impulsywnie, w nieprzemyślany sposób wydając pieniądze lub ryzykując życie swoje i innych (zachowania ryzykowne, np. niebezpieczne, brawurowe prowadzenie auta). 

Stanem podwyższonego nastroju i energii o mniejszym nasileniu jest hipomania. Osoby w hipomanii mają podwyższoną produktywność, szybsze myślenie, lepszą koncentrację, wysoką kreatywność, jednak nie dochodzi tutaj do dezorganizacji ich funkcjonowania. Często pacjenci opisują te stany jako najlepsze okresy swojego życia.

Na pojawienie się i rozwijanie choroby afektywnej dwubiegunowej mają wpływ czynniki genetyczne, jak również stresy środowiskowe (społeczne, ekonomiczne). Pierwszy epizod choroby często łączy się z konkretnym bardzo stresującym przeżyciem, np. wypadek, śmierć w rodzinie, a w przypadku kobiet – ciąża i poród. Przebieg choroby pogarsza częste nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. Choroba może się rozwinąć samoistnie również u osób, które nie doświadczyły żadnego z opisywanych traumatycznych wydarzeń. 

Podstawą farmakoterapii jest stosowanie leków stabilizujących nastrój. Jako, że podstawową cechą choroby jest niestabilność psychiczna, podstawowe znacznie ma unikanie sytuacji zaburzających stabilność nastroju – używanie alkoholu, substancji psychoaktywnych, nieregularność rytmu dobowego, wchodzenie w sytuacje obciążone dużym stresem. 

W naszym Centrum zajmujemy się leczeniem oraz psychoterapią zaburzeń afektywnych. Rodziny osób chorujących na CHAD mogą skorzystać z warsztatów psychoedukacyjnych.