O psychoterapii
10 czerwca 2024
Chcesz żyć lepiej i pełniej? Szukasz wewnętrznej równowagi? A może odczuwasz lęk, smutek, zmagasz się z depresją? Psychoterapia pomoże Ci odzyskać radość z życia.
Czym jest psychoterapia?
Psychoterapia to nie tylko metoda leczenia problemów emocjonalnych i zaburzeń psychicznych, ale również sposób na zwiększenie potencjału osobowości. To proces poznawania siebie, analizowania wewnętrznych trudności i uczenia się jak możemy na nie wpłynąć. Metoda ta polega na regularnych rozmowach z psychoterapeutą, które służą zrozumieniu emocji, spojrzeniu na nie z innej perspektywy i nauce radzenia sobie z nimi.
W czym pomaga psychoterapia?
Celem psychoterapii jest lepsze życie. Psychoterapia uczy radzenia sobie z emocjami, trudnościami oraz trwale wpływa na zmianę naszych zachowań. Dzięki psychoterapii można pokonać lęki, zrozumieć siebie – swoje emocje, nawyki, myśli, pragnienia i nauczyć się regulować ich wzajemne oddziaływanie. To proces, w którym towarzyszy Ci terapeuta, jednak pracę wykonujesz samodzielnie. Zmiany wymagają czasu oraz zbudowania zaufanej relacji z terapeutą.
Co wziąć pod uwagę przy wyborze nurtu psychoterapii?
- główne założenia nurtu – który nurt przemawia do Ciebie najbardziej, gdzie będziesz czuć się najbardziej komfortowo,
- charakter i długość procesu (terapia długo- vs krótkoterminowa),
- własne możliwości finansowe i logistyczne – częstotliwość i regularność spotkań,
- postawę terapeuty (dyrektywna vs niedyrektywna) zastanów się czy preferujesz bardziej zadaniowe podejście, określoną strukturę i prowadzenie (jak w CBT), czy wolisz bardziej wycofaną postawę psychoterapeuty i samodzielne poszukiwanie drogi (jak w psychoanalizie, czy terapii psychodynamicznej),
- co chcesz przepracować – czy przychodzisz z konkretnym problemem, czy wolisz całościową, głębszą analizę.
Jakie są główne nurty psychoterapii?
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT)
- to terapia krótkoterminowa
- dyrektywna
- to analiza sposobu w jaki myślimy o sobie i świecie, oraz jak to warunkuje nasze zachowania
- pozwala zmienić błędne przekonania, wzorce myślowe, które negatywnie wpływają na nasze emocje i działanie
- w tym nurcie można przepracować określony problem, nie dotykając innych obszarów
- z terapii CBT wywodzą się inne kierunki psychoterapii jak: mindfulness (praktyka uważności), terapia dialektyczno-behawioralna (DBT), terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- zmagasz się z chorobami afektywnymi (tj. depresją czy chorobą afektywną dwubiegunową), zaburzeniami lękowymi oraz uzależnieniami
- chcesz przepracować określony problem
- potrzebujesz terapeuty aktywnego, wskazującego Ci kierunek zmian
- chcesz skupić się „tu i teraz”
- lubisz zadania domowe
- zastanawiasz się, co robisz źle, i potrzebujesz wiedzy dlaczego coś działa tak, a nie inaczej
Psychoterapia psychodynamiczna
- to metoda psychoterapii długoterminowej
- bada ona procesy nieświadome dziejące się w naszym umyśle poprzez analizowanie mechanizmów działania, ukrytych potrzeb, wewnętrznych konfliktów
- częstość sesji ustalana jest indywidualnie, zwykle raz lub dwa razy w tygodniu
- terapeuta w tym nurcie jest mało dyrektywny, większa aktywność leży po stronie pacjenta, który dzieli się z terapeutą swoimi przemyśleniami, uczuciami, relacjami ze swojego życia
- celem terapii jest trwała zmiana w strukturze osobowości, która może być zaburzona i powodować cierpienie, zmiana patrzenia na siebie, swoje relacje i świat
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- zmagasz się z problemem zaburzeń osobowości, odżywiania czy chorób afektywnych
- chcesz nauczyć się identyfikować mechanizmy, które Tobą rządzą
- interesuje Cię Twój wewnętrzny świat
Nurt psychoanalityczny
- nurt zakłada, że istotą naszych problemów są procesy psychiczne, których źródła należy szukać w nieświadomości
- to metoda długoterminowa, zwykle najdłuższa ze wszystkich podejść terapeutycznych
- jest bardzo intensywna – terapia zwykle odbywa się kilka razy w tygodniu
- w tym podejściu ważny jest setting, czyli ustalenie warunków i zasad obowiązujących podczas terapii, założona regularność spotkań
- celem psychoanalizy jest poznanie i lepsze zrozumienie siebie, rozpracowanie zepchniętych do nieświadomości konfliktów, które targają pacjentem i są źródłem jego problemów
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- chcesz lepiej poznać siebie
- masz świadomość, że praca nad sobą wymaga czasu i zaangażowania
- chcesz uzyskać większą kontrolę nas własnym życiem
Nurt systemowy
- bazuje na analizie środowiska (takiego jak rodzina) i jego wpływu na pacjenta
- wg. tego nurtu rodzina to system, a jej członkowie wchodzą ze sobą w stałe relacje i oddziaływują na siebie. Problemy rodzinne pojawiają się wtedy, gdy jakiś sposób porozumiewania się wewnątrz systemu przestaje dobrze działać. Za problemy rodziny odpowiadają wszyscy jej członkowie.
- w tym nurcie nie leczy się pojedynczego człowieka, terapii podlega system do którego pacjent należy
- terapeuta jest aktywny w trakcie sesji
- proces jest zwykle krótkoterminowy i nastawiony na rozwiązanie określonego problemu
- regularność i częstotliwość spotkań nie odgrywają tutaj dużej roli, zwykle są to spotkania raz na 1-3 tygodnie
- celem jest zmiana systemu złożonego z ludzi, co skutkuje poprawą komfortu psychicznego jednostek, które go tworzą
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- zmagasz się z problemami małżeńskimi lub kryzysami rodzinnymi
- chcesz poprawić swoje stosunki z bliskimi
- jesteś DDA (dorosłe dziecko alkoholika)
Psychoterapia w nurcie Gestalt
- bazuje on na analizie własnej tożsamości, wartości, potrzeb wewnętrznych oraz pragnień, by pacjent mógł sobie poradzić w sposób elastyczny, zgodny z własnym wnętrzem z nowymi, trudnymi sytuacjami
- skupia się na „tu i teraz” zwracając uwagę na sygnały płynące z ciała
- duże znaczenie ma tu zaangażowanie w dialog
- relacja z terapeutą jest partnerska, jest on bardziej współtowarzyszem niż przewodnikiem
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- cierpisz z powodu depresji, fobii, zaburzeń psychosomatycznych, nerwicy natręctw
- poszukujesz drogi do poznania siebie, samoakceptacji i rozwoju własnego potencjału
- odczuwasz pewnego rodzaju lęk egzystencjalny, z którym sobie nie radzisz
Nurt integracyjny (integratywny)
- to podejście łączące wiele podejść terapeutycznych, pozwalające terapeucie jak najlepiej dostosować się metodami pracy do potrzeb i problemów pacjenta
- sposoby pracy i podejścia psychoterapeutyczne są dobierane w zależności od diagnozy, trudności i specyfiki zgłaszanych problemów
- zwykle dwa podejścia są traktowane jako wiodące, a resztą jako uzupełniające
ten nurt jest dla Ciebie, jeśli:
- trudno Ci zdecydować, który nurt będzie dla Ciebie najlepszy
- nie chcesz ograniczać się do jednej metody i wolisz by terapeuta spojrzał na Twoje problemy wieloaspektowo
Wszystkie nurty, zmierzają do tego samego – zdrowego funkcjonowania osoby, która zgłasza się na psychoterapię. Aby proces terapii mógł się rozpocząć, konieczne jest zbudowanie tzw. przymierza terapeutycznego, pacjent musi czuć, że psychoterapeucie zależy na jego wyzdrowieniu i zaufać, że ten zastosuje wszystkie znane metody, by ten cel osiągnąć.
Żaden z nurtów nie jest ani lepszy, ani gorszy, nie ma terapii bardziej czy mniej skutecznej.
Poszczególne podejścia różnią się teorią, sposobem myślenia o pacjencie, podejściem do rozpoznania i rozwiązywania problemu, a także metodami pracy.
Od samego nurtu, ważniejsza będzie i tak zawsze osoba samego terapeuty. Ta swoista „chemia” tworząca się od pierwszego spotkania. To na wyborze terapeuty warto skupić się najbardziej i nie obawiać się zmiany terapeuty, gdy nie będzie „chemii” między Wami. Warto rozmawiać o swoich odczuciach, gdy relacja terapeutyczna w czasie procesu, czasowo się zaburzy. Należy pamiętać o mechanizmach jakie zachodzą w procesie, być może ten chwilowy „kryzys w terapii”, to właśnie przeniesienie, tak pożądane i ważne.
Warto szukać tej właściwej osoby, a gdy już jej zaufamy – wytrwać w procesie i doprowadzić do zmiany, na którą tyle czekaliśmy.